در سال 92 مقاله‌ای از اینجانب در نشریه پژوهش‌های قرآن و حدیث دانشگاه تهران منتشر شد که به لطف خدا مورد اقبال اهل علم قرار گرفت. عنوان مقاله «چگونگی تعامل طبری، ابن‌ کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل‌ بیت (علیهم السلام)» بود که با همکاری استاد ارجمند جناب آقای دکتر مؤدب تألیف شده بود.

این مقاله که بخش دوم پایان‌نامه کارشناسی ارشد بنده بود، به بررسی میزان مراجعه سه مفسر یادشده به روایات تفسیری اهل‌‌بیت و نیز نوع مواجهه ایشان با این روایات از نظر قبول یا رد روایات اهل‌‌بیت پرداخته است که نتایج حاصل از آن بسیار مهم و در خور توجه است. در این مقاله ضمن بررسی آماری میزان مراجعه سه مفسر سنی به روایات تفسیری اهل‌‌بیت، به این نتیجه رسیده‌ایم که این مفسران در اشارات خود به روایات اهل‌بیت، هیچ روایتی را به دلیل سستی متن رد نکرده‌اند و اگر روایتی را با افکار خود مخالف یافته‌اند، تنها به مناقشه سندی آن بسنده نموده‌اند. این مقاله که مورد اقبال اهل علم قرار گرفت و بسیاری از دوستان بنده را به خاطر تألیف آن مورد لطف خویش قرار دادند، در جشنواره پژوهشی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم نیز حائز رتبه شد و برخی از دوستان هم به من اطلاع دادند که این مقاله، همانند مقاله قبلی اینجانب با عنوان «روایات اهل‌بیت در منابع اهل‌سنت» ـ که متن کامل آن در این درگاه موجود می‌باشد ـ مورد توجه اساتید قرار گرفته و در کلاس‌های دکتری دانشگاه تهران به عنوان بخشی از جزوه درسی اساتید قرار گرفته است که برای اینجانب بسی مایه فخر و خرسندی است. پس از انتشار این مقاله، استاد ما خانم دکتر غروی نائینی نیز، در یکی از جلسات کلاس‌های دکتری دانشگاه تربیت مدرس، که بنده افتخار تحصیل در این دانشگاه را دارم، این مقاله را مورد بحث قرار دادند. در ادامه چکیده این مقاله را تقدیم می‌دارم.

چگونگی تعامل طبری، ابن‌کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل‌بیت

یکی از بسترهای اختلاف میان فریقین، روایات تفسیری است. این روایات در فهم قرآن و احکام کارایی دارد و نوع تعامل مسلمانان با این روایات، در شکل‌گیری باورهای ایشان و استخراج احکام شرعی، تأثیر بسزایی دارد. این میان تعامل اهل‌سنت با روایات اهل‌بیت اهمیتی دوچندان دارد؛ چراکه سخن اهل‌بیت، نزد شیعه بس مهم است؛ به گونه‌ای که هیچ‌ برخورد مغرضانه‌ای با سخنان ایشان را برنمی‌تابند و از سویی، اهل‌سنت نیز جایگاه والای اهل‌بیت و شخصیت عظیم ایشان را می‌ستایند و لذا انتظار می‌رود در متون تفسیری خود به روایات ایشان، دست‌کم درحد روایات صحابه و تابعیان، توجه کنند. در این پژوهش سه تفسیر از مهم‌ترین تفاسیر اهل‌سنت جستجو و آمار مربوط به روایت‌های هر یک از امامان شیعه در این منابع به تفکیک، استخراج، و چگونگی تعامل این سه مفسر با روایات اهل‌بیت، تحلیل و ثابت شده است که این مفسران، در بهره‌برداری از روایات تفسیری اهل‌بیت، کارنامه درخشانی ندارند.

کلیدواژه‌ها: روایات اهل‌بیت، روایات اهل‌سنت، روایات تفسیری، تعامل اهل‌سنت با روایات، تعامل اهل‌سنت با اهل‌بیت

متن کامل این مقاله را می‌توانید از اینجا دریافت نمایید.